Cukrzyca

Cukrzyca obecnie uważana jest za jedną z chorób cywilizacyjnych. Liczba chorych na cukrzycę w Polsce i na świecie dynamicznie rośnie. W Polsce obecnie choruje ok. 3 mln osób, ponadto szacuje się, że ok. 750 tys. pacjentów w ogóle nie jest świadoma swojej choroby*.

Zdarza się, że to lekarz okulista jako pierwszy sygnalizuje podejrzenie cukrzycy – na podstawie badania dna oka.

Cukrzyca to przewlekła choroba metaboliczna, w przebiegu której utrzymuje się podwyższone stężenie glukozy we krwi. Stan ten wynika z zaburzenia wydzielania lub działania insuliny (hormonu produkowanego przez trzustkę, którego zadaniem jest regulowanie stężenia glukozy). 

Wyróżniamy 2 główne typy cukrzycy:

• typu 1 – choroba dotyka najczęściej ludzi młodych. Dysfunkcja polega na tym, że organizm z nieznanych przyczyn zaczyna niszczyć własne komórki – te odpowiedzialne za produkcję insuliny. Ten typ cukrzycy dotyka 15-20% chorych i jedyny sposobem leczenia jest podawanie insuliny. Terapię można wspomóc, stosując zbilansowaną dietę oraz regularny wysiłek fizyczny.
• typu 2 – dotyka najczęściej osób starszy. Ten typ cukrzycy dotyczy 80-85% pacjentów. Przyczyną schorzenia jest nieprawidłowe działanie lub wydzielanie insuliny w organizmie. Leczenie cukrzycy typu 2 opiera się na stosowaniu odpowiedniej diety, wysiłku fizycznego oraz doustnych leków przeciwcukrzycowych.

Cukrzyca, nawet odpowiednio leczona, może prowadzić do zaburzenia czynności narządów lub ich uszkodzenia – zwłaszcza nerek, serca i naczyń krwionośnych oraz oczu.

Osoby chore na cukrzycę są niemal 25-30-krotnie bardziej narażone na patologie dotyczące narządu wzroku. Powikłania związane z cukrzycą dotyczą prawie wszystkich struktur w układzie wzrokowym. Najczęściej występują: retinopatia cukrzycowa (DR, diabetic retinopathy) i związany z nią cukrzycowy obrzęk plamki (DME, diabetic macular edema) – traktowany jako powikłanie DR. Te schorzenia nieleczone prowadzą nawet do nieodwracalnej utraty wzroku.

Czynnikami ryzyka rozwoju i progresji retinopatii cukrzycowej są m.in.:

• czas trwania cukrzycy
• niewyrównanie metaboliczne cukrzycy
• nadciśnienie tętnicze
• zaburzenia gospodarki lipidowej.

Uważa się, że u ok. 5% pacjentów retinopatia cukrzycowa występuje już w momencie rozpoznania cukrzycy. Po 20 latach trwania cukrzycy retinopatię (często prowadzącą do DME) stwierdza się u 60% chorych na cukrzycę typu 2 i u 99% chorych na cukrzycę typu 1.

Częstość występowania DME zależy od czasu trwania i typu cukrzycy. U pacjentów z cukrzycą typu 2 w ciągu 10 lat choroby DME rozwija się u 14-25% chorych, po 20 latach pojawia się on u 30% pacjentów. W przypadku pacjentów z cukrzycą typu 1 ten wskaźnik przekracza 20% w ciągu 10 lat trwania choroby.