Operacja zaćmy – co warto wiedzieć o zabiegu?

Zaćma, znana również jako cataracta, jest najczęściej występującą na świecie chorobą oczu. Ma bezpośredni związek z naturalnymi procesami starzenia się organizmu. W jej wyniku dochodzi do zmętnienia soczewki oka. W skrajnym przypadku, w razie braku leczenia może dojść do bardzo silnego zmętnienia, którego najgorszym skutkiem jest ślepota. Osoby, które cierpią na zaćmę, mają problem z nieostrym widzeniem. Można to porównać do nieustannego patrzenia przez zabrudzone szkła okularów. Co więcej, w momencie skierowania wzroku w kierunku światła, pacjenci doświadczają zjawiska olśnienia i nadwrażliwości. Jak wygląda zabieg operacji zaćmy i co jeszcze warto wiedzieć na temat tej choroby?

Najważniejsze informacja na temat zaćmy

Wraz z rozwojem tego schorzenia pacjenci są w stanie dostrzec wyłącznie kontury dużych przedmiotów. To z kolei przekłada się na znaczne ograniczenie funkcji poznawczych, a tym samym pogorszenie codziennego komfortu życia. Pacjenci bywają zmuszeni do rezygnacji z wykonywania wielu zwykłych czynności, takich jak prowadzenie samochodu czy czytanie książek. Inne objawy to blaknące i ciemniejące kolory oraz podwójne widzenie. Dolegliwości typu swędzenie, ból, łzawienie czy zaczerwienienie nie występują. Sama choroba dotyka najczęściej osoby po 60. roku życia, choć zdarza się, że operacyjne leczenie zaćmy jest prowadzone także u młodszych osób. W ich przypadku przyczyną schorzenia bywa bardzo często uraz oka, stałe przyjmowanie określonych leków lub powikłania po innych chorobach (np. cukrzycy lub tężyczce). Można też spotkać się ze zjawiskiem zaćmy wrodzonej, która występuje u dzieci. Jej przyczyną są uwarunkowania genetyczne lub choroby, które kobieta przeszła w trakcie ciąży.

Na czym polega operacyjne leczenie zaćmy?

Na początek należy zaznaczyć, iż na ten moment farmakologiczne leczenie zaćmy nie jest możliwe ze względu na brak skutecznych preparatów. Z tego względu jedynym sposobem jest zabieg chirurgiczny. Warto wspomnieć, że jest on jednym z bardzo bezpiecznych. Cała procedura trwa zaledwie 10–15 minut i polega na wymianie zmętniałej soczewki na sztuczną soczewkę wewnątrzgałkową. Kiedy jest najlepszy moment na wykonanie zabiegu? Operacja zaćmy powinna zostać przeprowadzona w momencie, gdy zaczyna ona przeszkadzać pacjentowi w prawidłowym widzeniu oraz w negatywny sposób wpływa na jego codzienne życie. Zgodę musi wyrazić zarówno chory, jak i lekarz. Co istotne nie powinno się odwlekać decyzji zbyt długo, czekając na moment, aż wzrok jeszcze bardziej się pogorszy, ponieważ usunięcie twardszej i bardziej zmętniałej soczewki wiąże się z ryzykiem pojawienia się powikłań pooperacyjnych oraz może skutkować dłuższą rekonwalescencją.

Gdy decyzja o operacji zostanie podjęta, pacjent musi podjąć kolejną bardzo ważną decyzję dotyczącą typu zastosowanych soczewek. Ma to szczególne znaczenie, ponieważ sztuczna soczewka jest z reguły wszczepiania tylko raz w życiu. Poszczególne typy różnią się od siebie zarówno jakością, jak i funkcjonalnością. Na wizycie kwalifikującej do zabiegu lekarz powinien przedstawić pacjentowi konkretne rodzaje soczewek, które mogą zostać zastosowane w indywidualnym przypadku. Osoby decydujące się na prywatne operacyjne leczenie zaćmy mają większy wachlarz możliwości i mogą zdecydować się na soczewki, które nie będą już wymagać korekcji okularowej.

Usuwanie zaćmy metodą fakoemulsyfikacji – jak wygląda zabieg?

Metodą, która obecnie cieszy się popularnością w przypadku leczenia zaćmy, jest fakoemulsyfikacja. Zabieg polega na ultradźwiękowym rozdrobnieniu zmętniałej soczewki oraz jej wypłukaniu. Następnie w jej miejsce wszczepia się sztuczną soczewkę, jednoogniskową lub wieloogniskową. Operacja zaćmy odbywa się przy wykorzystaniu znieczulenia miejscowego dzięki zastosowaniu kropli do oczu. Pacjent przez cały czas znajduje się pod opieką anestezjologa. W nowoczesnych placówkach lekarze bazują na specjalnych systemach, które umożliwiają zautomatyzowanie tych elementów zabiegu, które w razie wykonywania ręcznego byłyby obarczone błędem. W celu zminimalizowania ryzyka zakażenia okołooperacyjnego stosuje się także jednorazowe zestawy chirurgiczne. Po upływie 2–3 godzin od przeprowadzenia zabiegu pacjent może już wrócić do domu.

Co jeszcze warto wiedzieć o zaćmie?

Bezoperacyjne leczenie zaćmy nie jest na ten moment możliwe. Oznacza to, że pacjentom nie pomogą same okulary korekcyjne czy stosowane krople. Im szybciej zostanie przeprowadzony zabieg, tym szybciej będzie można cieszyć się prawidłowym widzeniem oraz ponownym komfortem życia. Konieczność noszenia okularów po przeprowadzeniu operacji jest zależna od tego, na jaki rodzaj soczewki zdecydował się chory. Jeśli były to soczewki jednoogniskowe (dostępne w ramach NFZ), noszenie okularów jest niezbędne. Jeśli jednak zmętniała soczewka została zastąpiona wieloogniskową, jest ona w stanie korygować wady wzroku. Najbardziej zaawansowane wersje mogą zapewnić dobre widzenie na wszystkie odległości – zarówno do bliży, dali jak i na pośrednie dystanse. Można również spotkać się z soczewkami torycznymi, które są przeznaczone do korygowania astygmatyzmu. Należy jednak mieć na uwadze fakt, że opisywany zabieg nie leczy innych schorzeń oczu, które mogłyby negatywnie wpłynąć na jakość widzenia.

Dobra informacja dla pacjentów jest taka, że czas rekonwalescencji trwa zaledwie miesiąc. Do wykonywania większości codziennych zajęć można jednak powrócić już po kilku dniach. W okresie rekonwalescencji powinno się przede wszystkim unikać nadmiernego wysiłku oraz dźwigania ciężkich przedmiotów. Obecnie za w pełni bezpieczne, a przy tym skuteczne soczewki uznaje się te wykonane z akrylu wyróżniającego się hydrofobowymi właściwościami i niskim stopniem uwodnienia. Ich kluczową zaletą jest zminimalizowanie ryzyka wystąpienia zaćmy wtórnej. Oprócz tego zapewniają stabilność oraz długoterminową centrację. Ich skomplikowana budowa optyki przekłada się na dobrą jakość widzenia u pacjentów kwalifikujących się do zastosowania takiego rozwiązania.